Un pain vieux de 5 000 ans ressuscité en Turquie : une recette antique retrouvée

Ancient bread rises again as Turkey recreates 5,000-year-old loaf

Un pain vieux de 5 000 ans ressuscité en Turquie : une recette antique retrouvée

Le 28 mai 2025, un pain vieux de 5 000 ans a été recréé en Turquie, offrant un voyage culinaire dans le passé. Découvert lors de fouilles archéologiques à Kulluoba, près d'Eskisehir, ce pain carbonisé datant de l'âge du bronze (vers 3300 av. J.-C.) a été reproduit par une boulangerie locale, suscitant un engouement immédiat.

Ce pain plat de 12 cm de diamètre, exceptionnellement bien conservé grâce à sa carbonisation, est considéré comme le plus ancien jamais exhumé. "C'est une découverte rare, car on ne trouve généralement que des miettes", explique Murat Turkteki, archéologue responsable des fouilles. Son enfouissement sous le seuil d'une maison suggère un rituel d'abondance.

Exposé au musée archéologique d'Eskisehir depuis septembre 2024, ce trésor gastronomique a inspiré la municipalité. Après analyse, la recette originale à base de farine d'engrain (un blé ancien) et de lentilles a été adaptée en utilisant du blé Kavilca, proche de l'engrain disparu en Turquie.

La boulangerie Halk Ekmek produit désormais 300 pains Kulluoba par jour, façonnés à la main. "Sans conservateurs, pauvre en gluten et nourrissant, ce pain allie farine ancestrale, lentilles et boulgour", précise Serap Guler, gérante de la boulangerie. Vendus 50 livres turques (1,28$), les premiers pains se sont arrachés en heures.

Au-delà de l'aspect culinaire, cette redécouverte relance l'intérêt pour les céréales anciennes résistantes à la sécheresse. "Nos ancêtres nous montrent la voie face à la crise climatique", souligne la maire Ayse Unluce, qui promeut la culture du blé Kavilca. Un héritage à préserver, 5 000 ans après sa création.

Bánh mì 5.000 năm tuổi hồi sinh tại Thổ Nhĩ Kỳ: Công thức cổ xưa được tái hiện

Ngày 28/5/2025, một ổ bánh mì 5.000 năm tuổi đã được tái tạo thành công tại Thổ Nhĩ Kỳ, mở ra hành trình khám phá ẩm thực cổ đại. Được phát hiện trong cuộc khai quật ở Kulluoba gần Eskisehir, ổ bánh bị cháy xém từ thời Đồ Đồng (khoảng 3300 TCN) đã được một tiệm bánh địa phương phục chế, gây sốt ngay lập tức.

Với đường kính 12 cm, dẹt như bánh kếp, đây được xem là ổ bánh nguyên vẹn nhất từng được khai quật. "Phát hiện cực hiếm, vì thường chúng tôi chỉ tìm thấy vụn bánh", Murat Turkteki - trưởng nhóm khảo cổ cho biết. Việc chôn bánh dưới ngưỡng cửa nhà gợi ý về nghi lễ cầu sung túc.

Trưng bày tại Bảo tàng Khảo cổ Eskisehir từ tháng 9/2024, hiện vật này đã truyền cảm hứng cho chính quyền địa phương. Sau khi phân tích, công thức gốc làm từ bột emmer (một giống lúa mì cổ) và đậu lăng được điều chỉnh bằng cách dùng lúa mì Kavilca - giống gần với emmer đã tuyệt chủng ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Tiệm bánh Halk Ekmek giờ đây sản xuất 300 ổ bánh Kulluoba mỗi ngày, nhào nặn thủ công. "Không chất bảo quản, ít gluten nhưng giàu dinh dưỡng, bánh kết hợp bột cổ xưa, đậu lăng và bulgur", bà Serap Guler - quản lý tiệm bánh giải thích. Bán với giá 50 lira (1,28$), lô hàng đầu tiên cháy hàng chỉ trong vài giờ.

Không chỉ là trải nghiệm ẩm thực, phát hiện này còn khơi dậy quan tâm đến giống ngũ cốc cổ chịu hạn tốt. "Tổ tiên đang chỉ đường cho chúng ta đối mặt với khủng hoảng khí hậu", nữ thị trưởng Ayse Unluce nhấn mạnh khi vận động trồng lại lúa mì Kavilca. Một di sản cần gìn giữ, 5 thiên niên kỷ sau ngày ra đời.