Assassinat d'un ex-homme politique ukrainien sous sanctions devant une école américaine de Madrid
L'ancien homme politique ukrainien Andriy Portnov, ex-bras droit du président pro-russe Viktor Ianoukovitch, a été abattu de plusieurs balles devant une école près de Madrid, ont confirmé les autorités espagnoles à CNN. Ce juriste de 51 ans, ancien député et vice-chef de l'administration Ianoukovitch avant la révolution de 2014, a été pris pour cible mercredi matin par des assaillants qui ont pris la fuite dans une zone boisée. Transporté avec trois impacts par balle dont un à la tête, il est décédé peu après l'arrivée des secours.
L'attaque s'est produite vers 9h15 devant l'American School of Madrid, établissement huppé de Pozuelo de Alarcon fréquenté par des élèves de nationalités diverses. L'école, qui a rassuré les parents sur la sécurité des enfants, indique que la victime serait le père d'un élève, selon une source proche du dossier. Les forces de l'ordre ont bouclé les abords de l'établissement pendant l'enquête.
Portnov figurait sur la liste des sanctions américaines depuis 2021 pour corruption et pots-de-vin dans le cadre du Magnitsky Act. Le Trésor américain l'accusait d'avoir utilisé son influence pour acheter des décisions judiciaires et entraver les réformes en Ukraine. Cette législation cible les responsables pro-russes impliqués dans des violations des droits humains.
L'Ukraine n'a pas réagi à ce meurtre. Portnov avait fait l'objet d'une enquête pour son rôle présumé dans l'annexion de la Crimée, classée sans suite. Après avoir fui en Russie en 2014 avec Ianoukovitch, il était revenu en Ukraine en 2019 malgré les pétitions réclamant des sanctions pour ses tentatives supposées de contrôler le système judiciaire.
Plusieurs proches de l'ex-président Ianoukovitch ont connu des morts violentes depuis 2014, alimentant les théories sur un possible complot. L'Espagne, qui soutient l'Ukraine, a également été le théâtre d'incidents liés au conflit, dont l'explosion à l'ambassade ukrainienne en 2022 et la mort mystérieuse d'un pilote russe déserteur en 2024.
Cựu chính khách Ukraine thân Nga bị bắn chết thảm khốc trước trường quốc tế Mỹ tại Madrid
Cựu chính khách Ukraine Andriy Portnov, từng là trợ lý cấp cao của Tổng thống thân Nga Viktor Yanukovych, đã bị bắn chết trước một ngôi trường quốc tế ở ngoại ô Madrid, Tây Ban Nha. Vụ việc xảy ra vào sáng thứ Tư khi nạn nhân đang lên xe, làm dấy lên nhiều câu hỏi về động cơ đằng sau vụ ám sát có tổ chức này.
Theo nguồn tin cảnh sát Tây Ban Nha, Portnov (51 tuổi) bị nhiều tay súng tấn công lúc khoảng 9h15 sáng giờ địa phương. Ông trúng nhiều phát đạn, trong đó có một phát vào đầu, và tử vong ngay sau khi đội cấp cứu đầu tiên tới hiện trường. Các hung thủ nhanh chóng bỏ trốn vào khu vực rừng gần đó.
Hiện trường vụ án nằm ngay trước cổng Trường Quốc tế Mỹ tại Madrid (ASM) ở khu vực Pozuelo de Alarcón - nơi sinh sống của giới thượng lưu. Nguồn tin từ nhà trường cho biết nạn nhân có thể là phụ huynh của một học sinh, nhưng danh tính chính thức vẫn đang được xác minh. Trường đã gửi thông báo khẩn đảm bảo an toàn cho toàn bộ học sinh.
Portnov từng giữ chức Phó Chánh Văn phòng Tổng thống Yanukovych trước khi chế độ này bị lật đổ trong Cách mạng Maidan 2014. Năm 2021, Mỹ đã áp lệnh trừng phạt ông theo Đạo luật Magnitsky vì cáo buộc tham nhũng và hối lộ nhằm mua chuộc hệ thống tư pháp Ukraine. Bộ Tài chính Mỹ cáo buộc ông lợi dụng chức vụ để can thiệp vào các quyết định tòa án và phá hoại cải cách.
Sau khi Yanukovych bỏ chạy sang Nga năm 2014, Portnov cũng rời Ukraine nhưng trở lại vào năm 2019. Dù vậy, Ukraine chưa bao giờ trừng phạt ông. Tháng 12/2024, các tổ chức xã hội dân sự Ukraine từng khởi kiến nghị đòi trừng phạt Portnov vì cáo buộc tiếp tục thao túng ngành tư pháp và đe dọa nhà báo điều tra. Đơn kiến nghị thu hút 25.000 chữ ký nhưng bị chính phủ bác bỏ.
Đây không phải lần đầu các đồng minh của Yanukovych bị sát hại. Năm 2015, thủ đô Ukraine chứng kiến hai vụ án mạng gây chấn động nhắm vào cựu nghị sĩ thân Nga và một nhà báo có quan điểm tương tự. Trước đó, ba cựu nghị sĩ đảng của Yanukovych cũng được phát hiện chết trong tình huống nghi tự sát.
Tây Ban Nha - nơi có cộng đồng người Nga và Ukraine đông đảo - gần đây cũng ghi nhận nhiều vụ tấn công liên quan chiến tranh Nga-Ukraine. Năm 2022, một loạt bom thư nhắm vào Đại sứ quán Ukraine và Thủ tướng Tây Ban Nha khiến một nhân viên bị thương. Thủ phạm sau đó khai nhận mục đích gây áp lực buộc Madrid ngừng ủng hộ Kiev.
Portnov từng tiết lộ thông tin cá nhân của nhóm phóng viên RFE/RL điều tra mối quan hệ giữa ông với chính phủ Ukraine. Trước đó, Canada cũng đóng băng tài sản của ông năm 2014 trong chiến dịch chống 'quan chức nước ngoài tham nhũng'. Dù bị Ukraine điều tra về vai trò trong vụ Nga sáp nhập Crimea, vụ án sau đó đã bị đóng lại.
Vụ án mới nhất này làm dấy lên nghi vấn về làn sóng thanh trừng chính trị nhắm vào các cựu quan chức thân Nga. Cho đến nay, Bộ Ngoại giao Ukraine và Văn phòng Tổng thống vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức về cái chết của Portnov.
