L'Inde renforce son emprise sur le Sri Lanka avec l'acquisition du chantier naval de Colombo par son ministère de la Défense – Une analyse géopolitique

India Tightens Hold Over Sri Lanka With Its Defence Ministry Acquiring Colombo Dockyard – Analysis

L'Inde renforce son emprise sur le Sri Lanka avec l'acquisition du chantier naval de Colombo par son ministère de la Défense – Une analyse géopolitique

L'acquisition récente du chantier naval Colombo Dockyard PLC (CDPLC) par Mazagaon Dock Shipbuilders Ltd. (MDSL), une entreprise du ministère indien de la Défense, marque un tournant dans la rivalité sino-indienne au Sri Lanka. Situé dans un port stratégique de l'océan Indien, ce chantier naval était jusqu'alors une coentreprise entre le gouvernement sri-lankais et le japonais Onomichi Dockyard depuis 1974. Mais la crise économique de 2022 a précipité sa chute, avec des pertes record en 2023.

Le CDPLC, capable de traiter des navires jusqu'à 125 000 tonnes, était pourtant un fleuron industriel, entretenant plus de 200 bateaux par an. Mais l'effondrement de la roupie sri-lankaise et l'inflation galopante ont eu raison de sa rentabilité. Face à cette situation, le gouvernement sri-lankais a cherché un repreneur stratégique en 2024.

C'est finalement l'indien MDSL qui a racheté 51% des parts pour 52,96 millions de dollars, marquant ainsi sa première acquisition internationale. Ce géant naval, qui a construit 805 bateaux depuis 1960 dont 30 navires de guerre, voit là une opportunité d'expansion régionale. Cette opération renforce considérablement l'influence maritime de l'Inde face à la Chine dans l'océan Indien.

Le contexte géopolitique est crucial. Après avoir obtenu en 2021 le terminal ouest du port de Colombo via le groupe Adani, l'Inde a consolidé sa position en sauvant financièrement le Sri Lanka en 2022. Les accords de juillet 2023 prévoyaient même une connectivité terrestre entre les deux pays, finalement abandonnée en décembre 2024 sous le nouveau gouvernement pro-chinois de Dissanayake.

Malgré ses sympathies chinoises, le régime actuel montre une réelle sensibilité aux préoccupations sécuritaires indiennes, comme en témoigne l'interdiction récente faite au navire de recherche Nansen d'opérer dans les eaux sri-lankaises. Cette acquisition stratégique du chantier naval de Colombo confirme l'ascendant indien croissant dans la région.

Ấn Độ siết chặt ảnh hưởng tại Sri Lanka thông qua thương vụ Bộ Quốc phòng mua lại Xưởng đóng tàu Colombo - Phân tích chiến lược

Việc Tập đoàn Đóng tàu Mazagaon (MDSL) thuộc Bộ Quốc phòng Ấn Độ mua lại 51% cổ phần Xưởng đóng tàu Colombo (CDPLC) đã củng cố vị thế của New Delhi trong cuộc cạnh tranh ảnh hưởng hàng hải với Trung Quốc tại Sri Lanka. Vị trí chiến lược của cảng Colombo trên Ấn Độ Dương khiến nơi đây trở thành tâm điểm tranh giành giữa hai cường quốc châu Á từ năm 2010.

Thành lập từ 1974 dưới dạng liên doanh giữa chính phủ Sri Lanka và công ty Nhật Bản Onomichi, CDPLC từng là biểu tượng công nghiệp với khả năng đóng mới và sửa chữa tàu lên tới 125.000 tấn. Tuy nhiên, khủng hoảng kinh tế 2022 khiến xưởng đóng tàu này lao đao, lỗ 11,1 tỷ rupee năm 2023 do tỷ giá sụt giảm và lạm phát phi mã.

Trước tình hình đó, chính phủ Sri Lanka đã tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược để cứu CDPLC. Thương vụ trị giá 52,96 triệu USD giúp MDSL - đơn vị từng đóng 805 tàu các loại, trong đó có 30 tàu chiến - thực hiện bước đi quốc tế hóa đầu tiên. Trên mạng xã hội X ngày 27/6, MDSL khẳng định đây là bước đệm để trở thành 'tay chơi hàng hải khu vực'.

Bối cảnh địa chính trị cho thấy sự tính toán kỹ lưỡng của Ấn Độ. Sau khi giành quyền vận hành Cảng phía Tây năm 2021, New Delhi tiếp tục gia tăng ảnh hưởng bằng gói cứu trợ 4 tỷ USD năm 2022 khi Sri Lanka vỡ nợ. Dù chính quyền Tổng thống Dissanayake có thiên hướng thân Trung Quốc, họ vẫn phải cân nhắc lợi ích an ninh của Ấn Độ, thể hiện qua việc cấm tàu nghiên cứu nước ngoài hoạt động trong vùng biển Sri Lanka.

Việc sở hữu CDPLC không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn là động thái chiến lược, giúp Ấn Độ củng cố vị thế tại một trong những cảng biển quan trọng nhất Ấn Độ Dương, đồng thời hạn chế không gian ảnh hưởng của đối thủ Trung Quốc trong khu vực.