Traumatismes crâniens : une révolution dans l'évaluation après 50 ans d'immobilisme
Pour la première fois depuis plus de 50 ans, les médecins urgentistes disposent d'un nouveau système pour évaluer les traumatismes crâniens causés par des accidents de voiture, chutes ou agressions. Publié mardi dans The Lancet Neurology, ce cadre innovant remplace l'ancienne classification trop vague en trois catégories (léger, modéré, sévère) par une approche multidimensionnelle plus précise.
Le Dr Geoff Manley, neurochirurgien à l'UCSF et principal auteur de ce nouveau système, dénonce les limites de l'ancienne méthode : "Des patients étiquetés 'légers' se voyaient conseiller de reprendre le travail rapidement, pour souffrir ensuite de migraines et troubles visuels persistants". À l'inverse, certains cas classés comme "sévères" pouvaient finalement mener une vie normale.
Chaque individu a 50% de risque de subir un traumatisme crânien au cours de sa vie. Pourtant, 40% des cas considérés comme légers ne consultent jamais, tandis que la moitié des cas graves voient leur traitement interrompu précocement. "Ces décisions vitales me hantent", confie le Dr Manley, qui exerce également au San Francisco General Hospital.
Élaboré par 94 experts internationaux, le nouveau protocole repose sur quatre piliers : un examen clinique approfondi, des tests sanguins innovants, des scanners ciblés et l'analyse des facteurs sociodémographiques influençant la guérison. Les biomarqueurs développés par l'armée permettent notamment d'éviter des examens irradiants inutiles.
Le Dr Cathra Halabi, directrice de la Clinique de Neurorééducation de l'UCSF, souligne l'importance du volet psychosocial : "L'âge, le sexe ou les antécédents médicaux modifient radicalement le pronostic. Sans ces données, on passe à côté d'éléments cruciaux".
Ce système, bien que conçu pour les 24 premières heures post-traumatisme, s'avère également précieux pour le suivi à long terme. Il permet d'identifier plus finement les besoins en soins urgents ou en rééducation, et devrait améliorer la sélection des patients dans les essais cliniques.
Prenant l'exemple d'une cycliste de 30 ans, le Dr Halabi illustre la richesse du nouveau diagnostic : "Au lieu d'un simple 'traumatisme crânien léger', nous disposons désormais d'un tableau complet incluant les troubles visuels, les antécédents de migraine et les facteurs émotionnels". Ces informations permettent d'anticiper les complications potentielles et d'adapter précisément la prise en charge.
"Chaque traumatisme crânien est unique", insiste le Dr Halabi. "Seule une investigation approfondie permet de détecter les éléments clés qui feront la différence dans le processus de guérison". Cette approche sur mesure marque un tournant historique dans la prise en charge des lésions cérébrales.
Đột phá y học: Hệ thống đánh giá chấn thương sọ não đầu tiên sau 50 năm thay đổi
Lần đầu tiên sau hơn nửa thế kỷ, các bác sĩ cấp cứu sẽ có khung đánh giá mới để chẩn đoán bệnh nhân chấn thương sọ não do tai nạn giao thông, té ngã hoặc bạo lực. Hệ thống phân loại mới được công bố trên tạp chí The Lancet Neurology hứa hẹn mang lại chẩn đoán chi tiết và phương pháp điều trị tinh vi hơn, thay thế cho hệ thống cũ chỉ phân thành 3 mức độ nhẹ, trung bình và nặng.
GS. Geoff Manley, chuyên gia phẫu thuật thần kinh tại UCSF và tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: 'Những bệnh nhân bị xếp vào nhóm nhẹ thường được khuyên quay lại làm việc sau vài ngày. Nhưng 6 tuần sau, họ vẫn vật lộn với những cơn đau đầu dữ dội, rối loạn thị giác và mất ngủ - điều đó chẳng nhẹ nhàng chút nào'. Ngược lại, nhiều trường hợp bị chẩn đoán 'nặng' vẫn có thể sống bình thường, trong khi gia đình phải cân nhắc ngừng điều trị duy trì sự sống.
Theo thống kê, 50% dân số có nguy cơ chấn thương sọ não trong đời. Khoảng 40% ca nhẹ không đi khám, và gần một nửa ca nặng bị rút máy thở sau trung bình 3 ngày. GS. Manley, người trực tiếp điều trị tại Bệnh viện Đa khoa San Francisco, chia sẻ: 'Tôi thường trằn trọc tự hỏi liệu mình có đang đưa ra quyết định đúng đắn. Chúng tôi không muốn bệnh nhân sống tàn phế, nhưng cần cho họ thời gian hồi phục'.
Hệ thống mới được phát triển bởi liên minh 94 chuyên gia và bệnh nhân từ 14 quốc gia, dựa trên 4 trụ cột: đánh giá lâm sàng mở rộng; xét nghiệm máu tìm dấu ấn sinh học; chụp CT/MRI; và xem xét các yếu tố nhân khẩu học ảnh hưởng thời gian hồi phục như tuổi, giới tính, tiền sử chấn thương hoặc bệnh tâm thần. Các xét nghiệm máu mới do quân đội phát triển giúp xác định tổn thương mô, phân loại bệnh nhân cần chụp chiếu, tránh chi phí và phơi nhiễm bức xạ không cần thiết.
TS. Cathra Halabi, Giám đốc Phòng khám Phục hồi Thần kinh UCSF, nhấn mạnh: 'Nếu không hỏi kỹ tiền sử, chúng ta có thể bỏ lỡ cơ hội đưa ra tiên lượng chính xác'. Bà cho biết hệ thống mới không chỉ dành cho bác sĩ cấp cứu trong 24 giờ đầu, mà còn hữu ích cho các bác sĩ theo dõi lâu dài như bà. Đánh giá chi tiết giúp xác định ai cần chăm sóc khẩn cấp, ai cần theo dõi, đồng thời nâng cao chất lượng thử nghiệm lâm sàng nhờ lựa chọn bệnh nhân chính xác hơn.
Thay vì ghi đơn giản 'Tai nạn xe đạp, chấn thương nhẹ', báo cáo mới sẽ cung cấp thông tin toàn diện như: 'Nữ 30 tuổi, đội mũ bảo hiểm, mất ý thức ngắn, mất trí nhớ quanh chấn thương, chụp CT không xuất huyết, song thị, rối loạn cảm xúc, tiền sử đau nửa đầu và trầm cảm'. Những dữ liệu này giúp bác sĩ theo dõi sát các triệu chứng tiềm ẩn như rối loạn giấc ngủ hoặc nội tiết có thể ảnh hưởng quá trình hồi phục.
'Mỗi ca chấn thương dù cùng phân loại đều khác biệt', TS. Halabi nhấn mạnh. 'Nếu không đào sâu khai thác bệnh sử sau giai đoạn cấp, chúng ta có thể bỏ qua yếu tố then chốt giúp bệnh nhân phục hồi tối ưu'. Hệ thống mới kỳ vọng sẽ thay đổi cách tiếp cận toàn diện trong chẩn đoán và điều trị chấn thương sọ não, mang lại hy vọng mới cho hàng triệu bệnh nhân trên toàn cầu.
