Médicaments anti-herpès : une réduction de 17% du risque d'Alzheimer, selon une étude
Une nouvelle étude renforce les preuves du lien entre le virus de l'herpès et la maladie d'Alzheimer, révélant que les traitements antiviraux réduiraient de 17% le risque de développer cette maladie neurodégénérative. Cette recherche menée par Gilead Sciences et l'Université de Washington marque un tournant dans la compréhension des facteurs de risque d'Alzheimer.
L'étude s'appuie sur l'analyse de 344 628 patients américains de plus de 50 ans diagnostiqués avec Alzheimer entre 2006 et 2021. Les données proviennent de la base IQVIA PharMetrics Plus, couvrant plus de 215 millions d'Américains. Chaque cas a été comparé à un témoin sans antécédent neurologique.
Les résultats montrent que 0,44% des patients Alzheimer avaient un diagnostic d'HSV-1 (herpès labial), contre seulement 0,24% dans le groupe témoin. Après ajustement des facteurs confondants, l'infection par HSV-1 augmenterait de 80% le risque de développer Alzheimer.
L'aspect le plus prometteur de l'étude concerne l'effet protecteur des antiviraux. Les patients traités par antiherpétiques présentaient un risque réduit de 17% de développer Alzheimer par rapport à ceux non traités. Cette association statistiquement significative ouvre de nouvelles perspectives thérapeutiques.
Le Pr Bryce Vissel (UNSW) commente : 'Ces virus, très répandus, peuvent se réactiver sous stress et déclencher une cascade inflammatoire dans le cerveau.' Il souligne le changement de paradigme dans la recherche sur Alzheimer, qui ne se limite plus aux seules protéines amyloïdes.
Le Pr Bruce Brew (UNSW) tempère cependant ces résultats : 'Herpès simplex et zona sont des facteurs de risque ou d'aggravation, mais probablement pas la cause unique d'Alzheimer.' Il pointe aussi les limites méthodologiques de cette étude rétrospective.
Parallèlement, une étude coréenne publiée dans Theranostics montre qu'un nouveau médicament, l'ATL001, améliore la fonction des microglies infectées par HSV-1, réduisant ainsi la neuroinflammation et favorisant l'élimination des agrégats amyloïdes.
Avec 35,6 millions de personnes atteintes de démence dans le monde (dont 60-80% sont des cas d'Alzheimer), ces découvertes pourraient révolutionner les approches préventives et thérapeutiques. Les chercheurs appellent à approfondir les investigations sur le rôle des infections virales dans les maladies neurodégénératives.
L'étude a été publiée dans BMJ Open. Ces résultats s'inscrivent dans un mouvement croissant de la communauté scientifique qui reconsidère les hypothèses virales, longtemps marginalisées, dans la pathogenèse de la maladie d'Alzheimer.
Thuốc trị herpes giúp giảm 17% nguy cơ mắc Alzheimer - Phát hiện đột phá từ nghiên cứu quy mô lớn
Một nghiên cứu mới đã củng cố thêm bằng chứng về mối liên hệ giữa virus herpes gây bệnh mụn rộp và bệnh Alzheimer. Đáng chú ý, những người sử dụng thuốc kháng virus điều trị herpes có nguy cơ được chẩn đoán mắc Alzheimer thấp hơn 17% so với người không điều trị.
Nghiên cứu đột phá này được thực hiện bởi công ty dược phẩm sinh học Gilead Sciences Inc. (Mỹ) phối hợp với Khoa Y Đại học Washington (UW Medicine). Kết quả cho thấy mối liên quan rõ rệt giữa virus herpes simplex type 1 (HSV-1) và nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer, đồng thời khẳng định tác dụng bảo vệ của các loại thuốc kháng virus.
Trên toàn cầu, khoảng 35.6 triệu người đang sống chung với chứng mất trí nhớ, trong đó Alzheimer chiếm 60-80% các trường hợp. Mỗi năm có thêm 7.7 triệu ca mới được chẩn đoán. Con số này được dự báo sẽ tiếp tục tăng khi dân số thế giới ngày càng già đi.
Các nhà khoa học đã phân tích dữ liệu từ 344,628 bệnh nhân trên 50 tuổi được chẩn đoán Alzheimer hoặc chứng mất trí nhớ tương tự từ năm 2006-2021 trong cơ sở dữ liệu IQVIA PharMetrics Plus. Mỗi bệnh nhân được so sánh với một người khỏe mạnh không có tiền sử rối loạn thần kinh.
Kết quả cho thấy tỷ lệ từng được chẩn đoán HSV-1 ở nhóm Alzheimer là 0.44%, cao hơn đáng kể so với nhóm chứng (0.24%). Sau khi điều chỉnh các yếu tố ảnh hưởng, người nhiễm HSV-1 có nguy cơ mắc Alzheimer cao hơn 80% so với người không nhiễm.
Điểm đáng chú ý là việc sử dụng thuốc kháng virus herpes giúp giảm 17% nguy cơ phát triển Alzheimer ở nhóm nhiễm HSV-1. Kết quả này có ý nghĩa thống kê, không phải do ngẫu nhiên.
Giáo sư Bryce Vissel, chuyên gia về bệnh thoái hóa thần kinh tại Đại học New South Wales, nhận định: 'Nhiều nghiên cứu gần đây ủng hộ giả thuyết virus phổ biến có thể góp phần gây Alzheimer. Những virus này tồn tại suốt đời trong hệ thần kinh và có thể tái hoạt động khi cơ thể suy yếu, gây viêm não dẫn đến mất khớp thần kinh và suy giảm trí nhớ.'
Tuy nhiên, Giáo sư Bruce Brew từ Đại học Notre Dame Sydney tỏ ra thận trọng hơn: 'Nghiên cứu này củng cố bằng chứng rằng nhiễm herpes simplex và zoster là yếu tố nguy cơ và có thể làm trầm trọng thêm bệnh Alzheimer, nhưng khó có thể là nguyên nhân chính.'
Nghiên cứu có một số hạn chế như tính chất hồi cứu, không thể xác minh chẩn đoán Alzheimer và thiếu thông tin chi tiết về liều lượng thuốc kháng virus. Tuy nhiên, kết quả phù hợp với nhiều nghiên cứu trước đây về mối liên hệ giữa virus herpes và Alzheimer.
Một nghiên cứu khác từ Đại học Y Hàn Quốc công bố trên tạp chí Theranostics cũng cho thấy thuốc ATL001 có thể cải thiện chức năng của tế bào miễn dịch não bị nhiễm HSV-1, giảm viêm thần kinh và tăng khả năng loại bỏ amyloid.
Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí BMJ Open, mở ra hướng đi mới trong nghiên cứu và điều trị Alzheimer bằng cách tập trung vào yếu tố nhiễm virus thay vì chỉ nhắm vào protein amyloid như trước đây.
