Médecin à bord ? 5 Conseils Essentiels pour Gérer les Urgences en Vol

Doctor on Board? Handle Emergencies With These Five Tips

Médecin à bord ? 5 Conseils Essentiels pour Gérer les Urgences en Vol

Un médecin à bord d'un avion peut se retrouver confronté à une urgence médicale en plein vol, une situation redoutée par de nombreux professionnels de santé. Lors du 131e Congrès de la Société Allemande de Médecine Interne à Wiesbaden, le Dr Sven-Karsten Peters, cardiologue au Lufthansa Medical Service, a partagé des conseils pratiques pour gérer ces situations critiques. Voici cinq points clés à retenir avant votre prochain vol.

1. Obligations légales En vol, la loi du pavillon s'applique, c'est-à-dire que le système juridique du pays où l'avion est enregistré régit la situation. En Europe et en Asie, les médecins ont souvent une obligation légale de porter secours, contrairement aux États-Unis. Toutefois, la loi du Bon Samaritain protège les intervenants en cas d'aide volontaire et non rémunérée, sauf en cas de négligence grave. Le Dr Peters souligne qu'aucun cas de poursuite judiciaire contre un médecin intervenant en vol n'a été recensé à ce jour.

2. Équipement à bord Selon une étude du New England Journal of Medicine, les syncopes représentent 37% des incidents médicaux en vol, suivis des problèmes respiratoires (12%). Les équipements médicaux à bord sont réglementés par des normes strictes, comme celles de l'Agence Européenne de la Sécurité Aérienne. Certaines compagnies, comme Lufthansa, disposent même d'un ECG 12 dérivations.

3. Protocoles d'urgence Après s'être identifié comme médecin auprès de l'équipage, il est essentiel d'obtenir le consentement du patient avant toute intervention. Une anamnèse détaillée et un examen clinique de base doivent être réalisés. L'équipage peut fournir des outils diagnostiques supplémentaires et aider à documenter l'incident.

4. Support télémedical En cas de doute sur la prise en charge, une consultation télémedicale avec des centres au sol est possible. Ces centres, disponibles 24h/24, peuvent guider le médecin à bord dans des situations complexes comme un état de mal épileptique.

5. Atterrissage non programmé La décision d'un atterrissage d'urgence repose sur une collaboration étroite entre le médecin, l'équipage et les experts médicaux au sol. Seul le commandant de bord a le dernier mot. Environ 7% des urgences en vol nécessitent une déroutement, selon une étude de 2013.

Cet article, traduit de l'édition allemande de Medscape, a été révisé par des rédacteurs humains après une traduction assistée par IA. Il offre aux médecins voyageurs des repères clairs pour agir avec professionnalisme en cas d'urgence à 10 000 mètres d'altitude.

Bác Sĩ Trên Chuyến Bay: 5 Bí Quyết Xử Lý Khẩn Cấp Giữa Không Trung

Một tình huống y tế khẩn cấp xảy ra trên chuyến bay, và bạn là bác sĩ duy nhất trong số hành khách - kịch bản khiến nhiều bác sĩ lo lắng. Bài viết này tổng hợp 5 lời khuyên thiết yếu từ chuyên gia hàng không y tế giúp bạn xử lý tình huống một cách chuyên nghiệp và an toàn pháp lý.

**1. Nghĩa Vụ Pháp Lý** Trên máy bay, luật pháp của quốc gia đăng ký phương tiện sẽ được áp dụng. Tại nhiều nước châu Âu và châu Á, bác sĩ có nghĩa vụ pháp lý phải hỗ trợ trong trường hợp khẩn cấp. Trong khi đó ở Mỹ, việc này không bắt buộc nhưng được bảo vệ bởi Đạo luật Người Samarit nhân hậu nếu hành động thiện chí, không thu phí và không có sơ suất nghiêm trọng. TS. Sven-Karsten Peters, bác sĩ tim mạch tại Dịch vụ Y tế Lufthansa, khẳng định chưa từng có trường hợp bác sĩ bị truy cứu pháp lý quốc tế vì can thiệp y tế trên máy bay.

**2. Trang Thiết Bị Y Tế** Theo Tạp chí Y học New England, ngất và tiền ngất chiếm 37% các sự cố y tế trên chuyến bay, tiếp theo là vấn đề hô hấp (12%). Các thiết bị y tế tiêu chuẩn trên máy bay được quy định bởi Cơ quan An toàn Hàng không Liên minh châu Âu (EASA), bao gồm túi sơ cứu khẩn cấp tối thiểu. Một số hãng hàng không như Lufthansa còn trang bị thêm thiết bị chuyên dụng như máy điện tim 12 chuyển đạo.

**3. Quy Trình Khẩn Cấp** Sau khi xác nhận vai trò với tiếp viên, hãy tự giới thiệu rõ ràng về chuyên môn với bệnh nhân và xin phép được điều trị. Thu thập tiền sử bệnh, khám lâm sàng cơ bản và ghi nhận các chỉ số sinh tồn. Phối hợp với tiếp viên để sử dụng các công cụ chẩn đoán có sẵn và đảm bảo mọi diễn biến được ghi chép đầy đủ.

**4. Hỗ Trợ Y Tế Từ Xa** Khi gặp tình huống phức tạp như động kinh liên tục mà không chắc chắn về phác đồ điều trị, bạn có thể kết nối với trung tâm y tế mặt đất qua hệ thống viễn thông để nhận tư vấn từ các bác sĩ cấp cứu 24/7.

**5. Quyết Định Hạ Cánh Khẩn Cấp** Việc quyết định hạ cánh khẩn cấp cần được thảo luận kỹ với cả đội ngũ y tế mặt đất và phi hành đoàn, nhưng quyền quyết định cuối cùng thuộc về cơ trưởng. Nghiên cứu năm 2013 cho thấy khoảng 7% trường hợp khẩn cấp y tế dẫn đến thay đổi lộ trình bay, tùy thuộc vào tình trạng bệnh nhân, tuyến bay và cơ sở y tế gần nhất.

Những thông tin này được trình bày tại phiên "Y học Hàng không cho Bác sĩ Nội khoa" trong khuôn khổ Đại hội lần thứ 131 của Hiệp hội Nội khoa Đức tại Wiesbaden vào ngày 21/5/2025. Bài viết tổng hợp từ ấn bản tiếng Đức của Medscape, qua quá trình biên tập bao gồm cả hỗ trợ AI và kiểm duyệt bởi biên tập viên.