La station spatiale chinoise Tiangong abrite des bactéries inconnues de la science !

China’s Tiangong space station has some bacteria that are unknown to science

La station spatiale chinoise Tiangong abrite des bactéries inconnues de la science !

Les astronautes de la station spatiale chinoise Tiangong ne sont pas seuls à flotter à des centaines de kilomètres au-dessus de la Terre. Une découverte surprenante révèle la présence de bactéries inédites, parfaitement adaptées à la vie en orbite. Nommée Niallia tiangongensis, cette nouvelle espèce pourrait nous apprendre à survivre loin de notre planète.

Ces bactéries ont été prélevées en 2023 par l'équipage de Shenzhou-15 dans le cadre du programme CHAMP, qui étudie l'évolution des microbes dans l'espace. Après analyse, les biologistes ont constaté qu'il s'agissait d'une espèce jamais décrite auparavant, apparentée à Niallia circulans, une bactérie terrestre.

Ce microorganisme présente des adaptations remarquables. Il excelle dans la décomposition de la gélatine, une source potentielle de nutriments dans l'environnement limité d'une station spatiale. Plus impressionnant encore, il montre une résistance exceptionnelle aux radiations et au stress oxydatif, des conditions courantes en microgravité.

La découverte de bactéries inconnues dans l'espace n'est pas sans précédent. La Station Spatiale Internationale (ISS) a également révélé la présence de microbes, y compris des bactéries résistantes aux médicaments. Ces organismes parviennent à bord malgré les protocoles de stérilisation, transportés par les humains ou le matériel.

L'environnement spatial unique accélère l'évolution microbienne. La microgravité, les radiations et les ressources limitées créent une pression sélective intense, conduisant à des mutations génétiques rapides. Niallia tiangongensis pourrait avoir développé ses caractéristiques distinctives dans cet habitat extrême.

Les implications de cette découverte sont doubles. D'un côté, ces bactéries pourraient poser des risques : formation de biofilms résistants, corrosion des équipements ou menace pour la santé des astronautes. De l'autre, leur étude pourrait inspirer des avancées biotechnologiques, médicales ou des systèmes de contrôle microbiens innovants.

Les données du programme CHAMP révèlent que les communautés microbiennes de Tiangong diffèrent significativement de celles de l'ISS. Certaines bactéries connues mutent rapidement dans l'espace, développant notamment une résistance accrue aux antibiotiques - un phénomène préoccupant pour les missions spatiales longues durées.

Cette recherche, publiée dans Springer Nature, souligne l'importance de comprendre l'écologie microbienne spatiale. Alors que l'humanité se prépare à des missions interplanétaires, ces minuscules passagers clandestins pourraient détenir des clés pour notre survie... ou représenter des défis inattendus. Une chose est certaine : dans l'espace, la vie microbienne ne fait pas que survivre - elle prospère, évolue et s'adapte.

Trạm vũ trụ Thiên Cung của Trung Quốc phát hiện chủng vi khuẩn chưa từng được biết đến

Các nhà du hành trên trạm vũ trụ Thiên Cung của Trung Quốc không hề đơn độc khi làm việc cách Trái Đất hàng trăm km. Bên cạnh họ là những 'vị khách không mời' cực nhỏ - một chủng vi khuẩn hoàn toàn mới đối với khoa học, có khả năng thích nghi đặc biệt với môi trường không gian.

Năm 2023, phi hành đoàn Thần Châu-15 đã thu thập mẫu vi khuẩn này trong khuôn khổ Chương trình Nghiên cứu Hệ vi sinh Khu vực Sinh sống Trạm Vũ trụ Trung Quốc (CHAMP). Sau khi phân tích, các nhà sinh học kinh ngạc phát hiện đây là loài chưa từng được mô tả, được đặt tên Niallia tiangongensis - loài mới đầu tiên được phát hiện tại phòng thí nghiệm quỹ đạo của Trung Quốc.

Không hiếm để tìm thấy chủng vi khuẩn mới trên trạm vũ trụ, dù không phải là chuyện thường xuyên. Các vi sinh vật từ Trái Đất thường lên tàu vũ trụ theo người, thiết bị hoặc hàng hóa. Trong môi trường vi trọng lực, bức xạ, dinh dưỡng hạn chế và khí quyển nhân tạo, chúng tiến hóa nhanh chóng.

Niallia tiangongensis có quan hệ họ hàng với Niallia circulans - vi khuẩn sống trong đất trên Trái Đất. Điểm đặc biệt là khả năng phân giải gelatin vượt trội, giúp nó tồn tại bằng cách tiêu thụ cặn sinh học hoặc chất thải ít dinh dưỡng - lợi thế lớn trong môi trường khan hiếm tài nguyên.

Đáng chú ý hơn, chủng vi khuẩn này thể hiện khả năng chống chịu phi thường với bức xạ và stress oxy hóa - những yếu tố phổ biến trong môi trường vi trọng lực. Điều này cho thấy nó được trang bị hoàn hảo cho cuộc sống ngoài không gian.

Hiện chưa rõ vi khuẩn này ảnh hưởng thế nào đến phi hành gia hay môi trường trạm vũ trụ. Một số vi khuẩn có thể ăn mòn kim loại, tắc bộ lọc hoặc gây bệnh, đặc biệt nguy hiểm với phi hành gia có hệ miễn dịch suy yếu. Khả năng tạo màng sinh học của N. tiangongensis có thể giúp nó kháng lại chất tẩy rửa và kháng sinh.

Dữ liệu từ CHAMP cho thấy hệ vi sinh trên Thiên Cung khác biệt đáng kể so với Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Nhiều vi khuẩn đã biết đang đột biến nhanh, một số phát triển khả năng kháng kháng sinh - xu hướng đáng lo ngại nếu mầm bệnh thích nghi quá tốt với không gian.

Nghiên cứu những vi khuẩn này không chỉ giúp kiểm soát chúng mà còn mở ra cơ hội ứng dụng trong y tế, nông nghiệp và xử lý chất thải. Khi các sứ mệnh không gian dài hạn đang đến gần, hiểu biết về 'những kẻ quá giang' vi mô này trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Springer Nature, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc khám phá sự sống vi mô ngoài không gian - nơi chúng không chỉ tồn tại mà còn đang đa dạng hóa và thích nghi nhanh chóng.