Kenya : Les chauffeurs de VTC trouvent de la dignité dans leur travail malgré les défis

Kenya’s ride-hailing drivers say their jobs offer dignity despite the challenges

Kenya : Les chauffeurs de VTC trouvent de la dignité dans leur travail malgré les défis

Alors que de nombreux experts dénoncent l'exploitation dans le secteur des petits boulots numériques, les chauffeurs de plateformes comme Uber et Bolt au Kenya continuent d'affluer vers ce métier. Une étude menée par Julie Zollmann, chercheuse à la Fletcher School de l'Université Tufts, révèle que malgré des salaires inférieurs au minimum légal et des semaines de 58 heures, 78% des conducteurs interrogés à Nairobi en 2019 considéraient ce travail comme digne.

Les chauffeurs apprécient la formalisation apportée par les applications, contrastant avec les aléas du secteur informel. Les règles strictes (permis, assurances, notations) leur donnent un sentiment de professionnalisme. Comme l'explique un chauffeur de 38 ans : "Nous sommes respectés. La société nous fait confiance, contrairement aux taxis traditionnels".

Le système de mise en relation numérique garantit un flux régulier de clients, évitant la précarité du "hustle" informel. Les conducteurs servent aussi une clientèle aisée (hommes d'affaires, célébrités), accédant à des lieux habituellement inaccessibles. L'achat de véhicule, facilité par le crédit, devient un symbole de réussite sociale.

Cependant, la baisse des tarifs depuis 2018 a érodé certains avantages. Les négociations hors plateforme et le mépris de certains clients rappellent les travers du secteur informel. Cette étude souligne que la valeur de la digitalisation dépend fortement du contexte local et du respect des règles par les plateformes.

Tài xế ứng dụng tại Kenya: Công việc mang lại nhân phẩm dù đầy thách thức

Trái với những cảnh báo về bóc lột trong nền kinh tế gig, các tài xế công nghệ tại Kenya vẫn đổ xô vào nghề này. Nghiên cứu của Julie Zollmann từ Đại học Tufts cho thấy dù thu nhập dưới mức tối thiểu và làm việc 58 giờ/tuần, 78% trong 450 tài xế khảo sát tại Nairobi năm 2019 khẳng định công việc mang lại nhân phẩm.

Các tài xế đánh giá cao tính chuyên nghiệp mà nền tảng số mang lại, khác biệt hoàn toàn với sự bấp bênh của khu vực phi chính thức. Những quy định về bằng lái, bảo hiểm và hệ thống đánh giá giúp họ tự hào về nghề. Một tài xế 38 tuổi chia sẻ: "Chúng tôi được xã hội tôn trọng. Ứng dụng giúp loại bỏ hình ảnh tài xế taxi truyền thống hay cướp giật".

Hệ thống kết nối khách hàng tự động đảm bảo thu nhập ổn định, tránh cảnh "bán mặt cho đất" như lao động chợ đen. Họ còn được phục vụ giới thượng lưu, tiếp cận những địa điểm sang trọng vốn phân biệt đối xử. Việc sở hữu xe hơi nhờ vay vốn trở thành biểu tượng thành công.

Tuy nhiên, chính sách giảm giá cước từ 2018 đã làm xói mòn lợi ích. Tình trạng mặc cả chuyến đi ngoài app và thái độ khinh thường từ khách hàng khiến nghề này dần mất đi vẻ tôn nghiêm ban đầu. Nghiên cứu này nhấn mạnh giá trị của số hóa phụ thuộc vào bối cảnh địa phương và cách các nền tảng thực thi quy định.