La tenue de Volodymyr Zelensky déclenche une révolte sur Polymarket
Le président ukrainien Volodymyr Zelensky a-t-il porté un costume ? Une question simple en apparence, mais dont la réponse a divisé les parieurs sur le site de paris Polymarket, avec 210 millions de dollars en jeu. Certains estiment avoir été privés de leurs gains légitimes. Polymarket est une plateforme permettant de parier en cryptomonnaies sur divers événements, des matchs sportifs aux résultats électoraux en passant par des paris insolites comme les recettes de films. Chaque marché de prédiction repose sur une question binaire. Ici : « Zelensky portera-t-il un costume avant juillet ? » Depuis l'invasion russe en 2022, Zelensky a promis de ne porter que des tenues militaires en solidarité avec les soldats. Ses choix vestimentaires ont suscité des critiques, notamment après un échange tendu avec Donald Trump en mars. Le 25 juin, Zelensky a été photographié lors d'un dîner avant un sommet de l'OTAN vêtu d'une veste noire, d'une chemise et d'un pantalon avec des détails militaires, décrits comme un costume par plusieurs médias, dont la BBC et le New York Post. Cependant, Polymarket semble trancher en sens inverse, provoquant la colère des parieurs lésés. La controverse repose en partie sur la définition d'un costume. « Cela correspond techniquement à la définition », explique Derek Guy, expert en mode masculine. « Mais la plupart des gens ne le considéreraient pas comme un costume. » Au-delà, ce pari teste l'efficacité du modèle de Polymarket pour établir la vérité par crowdsourcing. En cas de litige, la plateforme permet aux détenteurs d'un certain token de voter sur la réponse. Ce système fonctionne pour des résultats binaires, mais devient chaotique pour des sujets subjectifs comme la définition d'un costume. (« C'est un système très étrange », commente Guy.) Avant la résolution d'un marché, Polymarket accorde deux heures aux utilisateurs pour contester en déposant une caution de 750 $. Si un litige est enregistré, c'est à « l'oracle » de Polymarket, la plateforme UMA, de trancher. UMA, indépendante de Polymarket, permet aux détenteurs de ses tokens de voter sur la vérité. Dans ce cas, les votants d'UMA affirment à une majorité écrasante que Zelensky n'a pas porté de costume. Les critiques soulignent que ce système est vulnérable aux abus des « baleines », détentrices de grandes quantités de tokens. Pour éviter des pénalités financières, les petits détenteurs prêtent souvent leurs tokens à des délégués, concentrant ainsi le pouvoir. Selon Sentora, 95 % des tokens UMA sont contrôlés par des baleines. « Ce n'est pas décentralisé, loin de là », déplore un trader sous le pseudo defipolice, qui pourrait perdre 30 000 $. Polymarket n'a pas répondu aux demandes de commentaires. Lancé en 2020, Polymarket a gagné en notoriété lors de l'élection présidentielle américaine. Ses partisans y voyaient une méthode supérieure aux sondages pour prédire les résultats. Mais cette proposition est remise en question par l'affaire Zelensky. « Tout le monde connaît la réponse, mais le système est défaillant », affirme defipolice. Polymarket peut annuler une décision d'UMA. L'an dernier, la plateforme a infirmé un vote sur l'implication de Barron Trump dans un projet crypto. À l'époque, Polymarket a remboursé les parieurs, qualifiant la conclusion d'UMA d'« erronée ». Mais la plateforme n'intervient pas toujours. En mars, un pari de 7 millions de dollars sur un accord minier entre l'Ukraine et les États-Unis a été mal résolu, sans remboursement. Les parieurs mécontents se rassemblent sur Discord pour organiser une réponse, incluant une action en justice contre Polymarket et UMA. « Je compte me joindre à la plainte », déclare Adversary, qui aurait pu gagner 300 000 $. « Ce fiasco m'a causé un préjudice moral et un stress considérable. » Sur le Discord d'UMA, les membres s'accusent de « magouilles » et d'arnaques. Pour certains, ce vote est un référendum sur l'avenir d'UMA. La résolution finale est attendue pour le 8 juillet. Hart Lumbur, cofondateur d'UMA, reconnaît la nécessité d'ajuster le processus de résolution des litiges, mais rejette toute accusation de manipulation. « Il n'y a aucune preuve de manipulation. J'attends avec impatience une discussion constructive sur les améliorations possibles », dit-il. Pour Lancelot Chardonnet, délégué du pool UMA.rocks, cette controverse reflète simplement la complexité de la vérité. Cette affaire survient à un moment critique pour Polymarket, en pleine levée de fonds menée par Founders Fund de Peter Thiel. Une valorisation à 1 milliard de dollars est évoquée. « Le silence de Polymarket est assourdissant », conclut defipolice.
Trang phục của Tổng thống Zelensky gây bão thị trường cá cược Polymarket
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có mặc vest hay không? Một câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại gây chia rẽ trong cộng đồng cá cược trên nền tảng Polymarket, với tổng số tiền lên đến 210 triệu USD đang bị đe dọa. Nhiều người cho rằng họ bị tước đoạt phần thắng chính đáng. Polymarket là sàn giao dịch cho phép người dùng đặt cược bằng tiền mã hóa vào các sự kiện từ thể thao, bầu cử cho đến những kết quả phòng vé điện ảnh. Mỗi thị trường dự đoán được đóng khung bằng một câu hỏi nhị phân. Ở đây: "Zelensky có mặc vest trước tháng 7 không?" Sau khi Nga tấn công Ukraine năm 2022, Zelensky cam kết chỉ mặc quân phục để thể hiện tinh thần đoàn kết với binh sĩ tiền tuyến. Lựa chọn trang phục của nhà lãnh đạo Ukraine sau đó trở thành tâm điểm truyền thông, bị chỉ trích là thiếu tôn trọng, đặc biệt sau cuộc chạm trán căng thẳng với cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi tháng 3. Ngày 25/6, Zelensky xuất hiện trong bữa tối trước thềm hội nghị thượng đỉnh NATO với trang phục áo khoác đen, sơ mi và quần có họa tiết quân đội - được nhiều tờ báo như BBC hay New York Post mô tả là "vest". Thậm chí các bài đăng từ tài khoản X liên kết Polymarket và trang Instagram chính thức Ukraine cũng gọi đây là vest. Thế nhưng, kết quả dự kiến từ Polymarket lại đi ngược lại, khiến những người có nguy cơ mất tiền đặt cược phẫn nộ. Sự khác biệt này một phần xuất phát từ tranh cãi về định nghĩa vest. "Về mặt kỹ thuật thì đúng là vest", chuyên gia thời trang nam Derek Guy nhận định với WIRED. "Nhưng tôi cũng hiểu rằng đa số sẽ không nghĩ đây là vest". Hơn thế, vụ cá cược này đã trở thành phép thử cho tính hiệu quả và độ tin cậy của mô hình crowdsourcing sự thật từ Polymarket. Khi xảy ra tranh chấp, nền tảng này cho phép chủ sở hữu một loại token nhất định bỏ phiếu quyết định. Cơ chế này có thể áp dụng với các kết quả nhị phân - như đội nào thắng trận - nhưng gây hỗn loạn khi hàng triệu USD bị đe dọa bởi những chủ đề chủ quan kiểu "thế nào là vest". ("Đúng là hệ thống kỳ quặc", Guy bình luận). Trước khi đóng thị trường dự đoán, Polymarket dành 2 giờ để người dùng khiếu nại bằng cách đặt cọc 750 USD. Nếu có tranh chấp, quyền quyết định thuộc về "oracle" của Polymarket - nền tảng hợp đồng tài chính phi tập trung UMA. Được thành lập năm 2018 và hoạt động độc lập với Polymarket, UMA giải quyết tranh chấp bằng cách để chủ token bỏ phiếu xác định sự thật. Trong trường hợp này, cử tri UMA với tỷ lệ áp đảo khẳng định Zelensky không mặc vest. Vấn đề nằm ở chỗ hệ thống này dễ bị lợi dụng bởi các "cá voi" - những tổ chức nắm giữ lượng token khổng lồ có sức ảnh hưởng vượt trội. Để tránh bị phạt tài chính do bỏ lỡ bỏ phiếu, các chủ token nhỏ thường ủy quyền cho đại biểu, khiến nguồn cung càng tập trung. Theo dữ liệu từ Sentora, 95% token UMA do cá voi kiểm soát. "Đây không phải phi tập trung - hoàn toàn không giống phi tập trung", một trader ẩn danh với biệt danh defipolice - người có thể mất 30.000 USD từ vụ cá cược Zelensky - bức xúc. Polymarket không phản hồi yêu cầu bình luận. Ra mắt năm 2020, Polymarket nổi lên năm ngoái nhờ làn sóng cá cược kết quả bầu cử Mỹ. Trong suốt mùa bầu cử, Polymarket và các nhà ủng hộ quảng bá thị trường dự đoán như phương pháp vượt trội so với thăm dò truyền thống - một "nguồn sự thật" hiệu quả hơn. Nhưng luận điểm này bị thách thức bởi scandal vest Zelensky. "Ai cũng biết đáp án, nhưng hệ thống đang trục trặc", defipolice khẳng định. Polymarket có quyền lật ngược phán quyết từ UMA. Năm ngoái, công ty đã bác bỏ kết quả bỏ phiếu UMA về việc Barron Trump có tham gia dự án tiền mã hóa mang tên Trump hay không. Khi đó, Polymarket hoàn tiền cho người chơi và thẳng thừng tuyên bố kết luận của UMA "sai lầm". Tuy nhiên, họ không phải lúc nào cũng can thiệp. Hồi tháng 3, vụ cá cược 7 triệu USD về thỏa thuận khai thác khoáng sản Mỹ-Ukraine bị kết thúc sớm với kết quả sai. Trong thông điệp gửi người dùng bị ảnh hưởng qua Discord, nhân viên Polymarket gọi đây là "tình huống chưa từng có" nhưng từ chối hoàn tiền. Hiện các nạn nhân của vụ vest Zelensky đang tập hợp trên Discord để phối hợp phản ứng, bao gồm khả năng kiện Polymarket và UMA. "Tôi nhất định tham gia vụ kiện", thành viên có tên Adversary - từng có cơ hội thắng 300.000 USD trước khi rút một phần tiền vì hoang mang - tuyên bố. "Tôi chịu tổn thất tinh thần từ thảm họa này, bối cảnh càng khiến tôi căng thẳng". Trên kênh Discord của UMA, cộng đồng cũng sục sôi với cáo buộc "giao dịch ngầm" và lừa đảo lẫn nhau. Một số xem đây như cuộc trưng cầu không mấy hay ho về tương lai UMA. "Đây không chỉ là bỏ phiếu về vest - mà là bỏ phiếu về số phận UMA", một thành viên viết. Phán quyết cuối cùng dự kiến có vào tối 8/7. Đồng sáng lập UMA Hart Lumbur cho biết tổ chức sẽ điều chỉnh quy trình giải quyết tranh chấp sau scandal vest Zelensky, nhưng bác bỏ cáo buộc bỏ phiếu bị thao túng. "Không có bằng chứng thao túng UMA. Tôi rất ghét những cáo buộc vô căn cứ", Lambur nói với WIRED. "Khi cơn bão vest qua đi, tôi mong được thảo luận nghiêm túc về cải tiến và đánh đổi thiết kế". Lancelot Chardonnet - đại biểu bỏ phiếu thay mặt pool token UMA.rocks (nắm 0.1% tổng cung) - coi đây là phần tất yếu: "Với tôi đây là áo khoác giống vest chứ không phải vest. Tranh cãi này phản ánh sự thật vốn phức tạp và khác biệt giữa mỗi người". Những ồn ào này xảy ra đúng thời điểm Polymarket đang gọi vốn mạnh mẽ dưới sự dẫn dắt của Founders Fund do Peter Thiel sáng lập. Theo Reuters, thị trường dự đoán này sẽ định giá 1 tỷ USD. Không phải thời điểm lý tưởng để đánh mất người dùng trung thành hay khiến tính minh bạch bị nghi ngờ. "Sự im lặng từ Polymarket thật đáng sợ", defipolice kết luận.
