Les accords commerciaux de Trump risquent de ne pas aboutir à une réforme mondiale ambitieuse
Avec seulement 10 jours avant la reprise des tarifs douaniers spécifiques par pays du président Donald Trump, la Maison Blanche semble loin d'atteindre les réformes commerciales mondiales radicales promises pendant les trois mois de suspension. Selon des conseillers de Trump, des accords avec une douzaine des principaux partenaires commerciaux des États-Unis devraient être finalisés d'ici au 9 juillet. Cependant, à en juger par les précédents accords avec la Chine et le Royaume-Uni, ces pactes risquent de se limiter à des sujets restreints, laissant les questions fondamentales en suspens.
Tim Meyer, professeur spécialisé dans le commerce international à l'université Duke, souligne que ces accords ne correspondront probablement pas à la définition traditionnelle d'un accord commercial. Pour les pays ne parvenant pas à un accord, Trump menace d'augmenter les droits de douane au-delà des 10% actuels, une mesure qui toucherait surtout des "partenaires commerciaux mineurs", selon le secrétaire au Trésor Scott Bessent.
L'incertitude règne quant au respect de l'échéance du 9 juillet, Trump alternant entre menaces et ouvertures pour prolonger les négociations. Cette situation crée des tensions sur les marchés financiers et parmi les entreprises américaines, alors que l'administration promettait initialement "90 accords en 90 jours". Les rares accords conclus, comme celui avec le Royaume-Uni, servent d'avertissement aux autres pays, montrant que les concessions américaines restent limitées.
L'approche erratique de Trump, illustrée par sa décision soudaine d'interrompre les négociations avec le Canada, ajoute à l'instabilité. Pourtant, certains partenaires comme Taïwan, l'Indonésie ou l'Inde pourraient aboutir à des accords partiels. L'UE semble également plus optimiste, malgré les réticences persistantes sur les secteurs clés comme les semi-conducteurs ou l'aéronautique.
En parallèle, des incertitudes juridiques planent sur la légalité des tarifs douaniers de Trump, après qu'un tribunal a jugé leur imposition illégale en mai. Cette décision, suspendue en appel, sera examinée fin juillet. Malgré les menaces répétées du président, son habitude de reculer face aux concessions modestes a conduit les observateurs à douter de sa détermination, certains investisseurs utilisant même l'acronyme "TACO" ("Trump Always Chickens Out") pour décrire ce phénomène.
Alors que Trump présente ces négociations comme un succès personnel, les électeurs américains semblent sceptiques : un récent sondage Quinnipiac montre que 57% désapprouvent sa gestion des questions commerciales. L'issue de ces négociations, cruciale pour l'économie mondiale, reste incertaine à l'approche de l'échéance.
Thỏa thuận thương mại của ông Trump khó đạt được cải cách toàn cầu như kỳ vọng
Chỉ còn 10 ngày trước khi mức thuế áp dụng theo từng quốc gia của Tổng thống Donald Trump có hiệu lực trở lại, Nhà Trắng dường như sẽ không đạt được những cải cách thương mại toàn cầu mang tính bước ngoặt như đã hứa trong ba tháng tạm hoãn. Theo các cố vấn cấp cao của Trump, các thỏa thuận với khoảng một chục đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ dự kiến sẽ hoàn tất trước hạn chót 9/7. Tuy nhiên, nếu xét theo hai thỏa thuận trước đó với Trung Quốc và Anh, những hiệp định này có lẽ sẽ không giải quyết được các vấn đề cốt lõi mà chỉ tập trung vào một số chủ đề hạn chế, để ngỏ nhiều chi tiết cho các cuộc đàm phán sau này.
Giáo sư Tim Meyer từ Đại học Duke nhận định: "Tôi dự đoán Nhà Trắng sẽ công bố một số khuôn khổ mà họ gọi là thỏa thuận thương mại, nhưng chúng không đáp ứng định nghĩa thông thường về thuật ngữ này". Đối với hàng chục quốc gia không đạt được thỏa thuận - vốn đã chịu mức thuế tăng từ ngày 2/4 - ông Trump đe dọa sẽ áp thuế mới cao hơn mức cơ bản 10% hiện tại. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết những nước này chủ yếu là "đối tác thương mại nhỏ hơn".
Trump và các cố vấn đã khiến giới đầu tư căng thẳng khi đưa ra những tín hiệu mập mờ về tiến trình đàm phán. Kết quả sẽ quyết định tương lai chương trình nghị sự thương mại của Trump - một trọng tâm trong chiến dịch tái tranh cử 2024 - với hệ lụy lớn cho kinh tế toàn cầu và quan hệ của Mỹ với cả đồng minh lẫn đối thủ. Dù vậy, vẫn chưa rõ liệu chính quyền sẽ kiên định với hạn chót hay gia hạn để có thêm thời gian đàm phán.
Trong diễn biến mới nhất, Trump bất ngờ tuyên bố chấm dứt đàm phán thương mại với Canada về thuế dịch vụ kỹ thuật số và đe dọa áp thuế mới trong vòng một tuần với đối tác thương mại lớn thứ hai của Mỹ. Động thái này có thể được xem như lời cảnh báo tới các nhà lãnh đạo khác mà Trump cho là không hợp tác. Các tuyên bố liên tiếp của Trump một lần nữa nhắc nhở các chính phủ nước ngoài về tính khó lường trong chính sách của ông.
Theo nguồn tin thân cận, Mỹ sắp đạt thỏa thuận với một số nước như Đài Loan và Indonesia. Các hiệp định với Việt Nam và Hàn Quốc cũng có khả năng thành hình. Trump nhiều lần nhắc tới thỏa thuận với Ấn Độ sau khi các nhà đàm phán gặp nhau tại Washington để tháo gỡ bế tắc. Cả Mỹ và EU đều tỏ ra lạc quan hơn về khả năng đạt thỏa thuận. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick tiết lộ sẽ có "10 thỏa thuận hàng đầu" với các nền kinh tế lớn trước ngày 9/7.
Chuyên gia Clark Packard từ Viện Cato nhận định: "Tôi cho rằng Nhà Trắng có thể gia hạn cho một số nước nếu họ đàm phán thiện chí. Một số thỏa thuận sẽ thành công, số khác thì không. Một số quốc gia sẽ trả đũa". Cách tiếp cận của Trump có thể mang lại một số nhượng bộ từ đối tác, nhưng cũng gây bất ổn thị trường tài chính và lo ngại cho doanh nghiệp nội địa.
Trump từng hứa giảm thâm hụt thương mại và thúc đẩy sản xuất trong nước, biến chính sách thuế quan thành trọng tâm trong nỗ lực định hình lại dòng chảy thương mại toàn cầu. Sau khi áp thuế cao hơn vào tháng 4, ông nhanh chóng tạm hoãn khi thị trường hoảng loạn vì lo ngại suy thoái toàn cầu. Dù cố vấn Peter Navarro tuyên bố mục tiêu "90 thỏa thuận trong 90 ngày", Trump khó đạt được con số này, và các thỏa thuận hiện có đã trở thành bài học cảnh tỉnh.
Vụ kiện pháp lý về tính hợp pháp của các mức thuế vẫn chưa ngã ngũ sau khi Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ phán quyết phần lớn thuế quan được áp đặt trái luật vào tháng 5. Tòa phúc thẩm cho phép duy trì các mức thuế này cho đến khi xét xử vào cuối tháng 7. Thói quen đe dọa rồi rút lui của Trump khiến nhiều nhà lãnh đạo tin rằng chỉ cần nhượng bộ nhỏ cũng có thể khiến Mỹ lùi bước. Giới đầu tư thậm chí đặt ra từ viết tắt "TACO" ("Trump Always Chickens Out") để mô tả hiện tượng này.
Đối với Trump - người luôn tự hào về khả năng đàm phán - việc đạt được thỏa thuận thường quan trọng không kém, nếu không muốn nói là hơn cả nội dung thỏa thuận. Ông ưa chuộng các thỏa thuận nhanh và ngày càng thiếu kiên nhẫn với quy trình kéo dài. Tuy nhiên, cử tri Mỹ không mấy mặn mà với cách tiếp cận này: khảo sát của Quinnipiac từ 5-9/6 cho thấy 57% cử tri không tán thành cách ông xử lý vấn đề thương mại.
